هر ساله تعداد زیادی از افراد جامعه به نارسایی کلیه مبتلا می شوند که درصد قابل توجهی از آن ها را مبتلایان به دیابت تشکیل می دهند.

مشکل کلیوی افراد دیابتی بیشتر به دلیل اختلال در کارکرد گلومرول ها، که در واقع محل تصفیه خون در کلیه هستند، ایجاد می گردد.

در مراحل ابتدایی بیماری کلیوی، پروتئین در ادرار ظاهر می شود که با تشخیص زودرس در این مرحله می توان از بدتر شدن بیماری جلوگیری کرد.

در مرحله بعدی، کلیه ها توان دفع مواد زائد مانند کراتینین و اوره را از دست می دهند.

در بیشتر مبتلایان به دیابت نوع ۱، نشانه های اختلال کلیه ۱۵ تا ۲۰ سال بعد دیده می شود. شیوع نارسایی کلیه در دیابت نوع ۲ کمتر است، ولی با سرعت بیشتر و معمولا در مدت ۱۰ سال بروز می کند.

باید به خاطر داشته باشید که فشار خون بالا، عامل اصلی بروز بیماری های کلیوی در مبتلایان به دیابت است.

همچنین سابقه خانوادگی فشار خون بالا در فرد دیابتی، احتمال ابتلا به بیماری های کلیوی را زیادتر می کند.

فشار خون خود را مرتب کنترل کنید و در صورت بالا بودن آن به پزشک مراجعه نمایید.

فشار خون بالا معمولا به فشار خون بالاتر از ۱۴۰ بر روی ۹۰ میلی متر جیوه گفته می شود.

در این رابطه اگر فرد مبتلا به فشار خون بالا، داروهای ضد فشار خون را طبق نظر پزشک معالج به طور مرتب مصرف کند، می تواند از ایجاد یا پیشرفت بیماری های کلیوی جلوگیری نماید.

اگر مبتلا به فشار خون بالا هستید:

- نمک کم مصرف کنید.

- موقع طبخ غذا نمک اضافه نکنید.

- از مصرف غذاهای خیلی شور نظیر چیپس، ترشی و… پرهیز کنید.

- وزن خود را در حد مطلوب نگه دارید.

- مصرف گوشت قرمز، ماهی، پنیر و دیگر غذاهای پروتئینی را محدود سازید.

- مقدار قند خون خود را مرتب کنترل کنید.

- سیگار نکشید. به خاطر داشته باشید که کشیدن سیگار باعث تشدید مشکلات کلیوی خواهد شد.

- در صورت امکان هموگلوبین قند دار شده (HbAIC) خود را اندازه گیری کنید. این آزمایش وضعیت کنترل قند خون تان را در ۱ تا ۳ ماه گذشته نشان می دهد.

- با برنامه غذایی صحیح، ورزش مداوم و مصرف منظم داروهای تجویز شده، به کنترل قند خون خود کمک کنید.

- سالانه برای بررسی کارکرد کلیه های تان به پزشک مراجعه کنید.

کاهش مشکلات کلیوی:

رعایت یک رژیم غذایی کم پروتئین، در دیابتی های مبتلا به مشکلات کلیوی مفید است.

برای حفظ سلامت کلیه هایتان مراقب قند و فشار خون خود باشید.

بنابراین مشکلات کلیوی در دیابت نیز مانند دیگر عوارض مزمن آن، قابل پیشگیری یا حداقل به تأخیر انداختن است.

مهم ترین نکته برای پیشگیری از پیدایش عوارض دیابت این است که قند خون را در محدوده طبیعی(۱۱۰ – ۷۰ میلی گرم در دسی لیتر) نگه دارید و نکات زیر را همواره به خاطر بسپارید.

اگر هر یک از علامت های زیر که نشانه عفونت کلیه یا مثانه هستند در شما بروز کرد، به پزشک خود اطلاع دهید:

- کمر درد

- سوزش ادرار

- تکرر ادرار

- ناتوانی در دفع ادرار، علی رغم وجود احساس مربوطه

- ادرار کدر یا خونی

درمان بیماری کلیوی دیابتی

در مراحل اولیه، تغذیه صحیح و مصرف دارو می تواند به مدیریت این عارضه کمک کند.به دلیل استرس ایجاد شده در عروق خونی و به دلیل بالا بودن قندخون، افراد دیابتی مستعد ابتلا به بیماری های کلیوی هستند. اما کنترل قند خون می تواند از بروز این عارضه مرگبار جلوگیری کند و در حقیقت کنترل قند خون حتی می تواند در برخی افراد دیابتی مشکلات کلیوی را معکوس کند.

درمان بیماری کلیوی چگونه است؟

کلیه ها مواد دفعی تولید شده را از خون به خارج از بدن فیلتر می کنند. درطول زمان دیابت سبب فیلتر شدن مقادیر بیشتری خون ازکلیه ها شده و در نهایت سبب نشت پروتئین به ادرار می شود، این مرحله اولیه از بیماری را میکروآلبومینوری می گویند.

هنگامیکه بیماری کلیوی در مراحل ابتدایی تشخیص داده شد، اقداماتی برای جلوگیری از پیشرفت آن صورت می گیرد که بسیاری از این اقدامات در کنترل بیماری دیابت نیز اجرا می شوند:

- رژیم غذایی سالم: خوردن سبزیجات و میوه جات تازه، غلات کامل و گوشتهای بسیار کم چرب

- مصرف داروها و انسولین که توسط پزشک برای کنترل بیماری شما تجویز می شود.

- مراقبت روزانه و ثبت نتایج مقدار قندخون: این کار به شما و پزشکتان کمک می کند تا مراقبت های لازم را در صورت افزایش قند خون انجام دهید.

ممکن است داروهای دیگری برای کنترل فشارخون برای شما تجویز شود، درمان فشارخون تأثیر مستقیمی بر کنترل بیماری کلیوی دارد. برای این منظور ممکن است پزشک اقدامات زیر را انجام دهد:

- انسولین یا سایر داروهای کنترل کننده قند خون را برای شما تجویز کند.

- ممانعت کننده های ACEنظیر Lopaceیاpamipril یا آنتاگونیستهای آنژیوتنسینII.این داروها معمولاً برای بیمارانی که تازه به میکروآلبومینوری مبتلا شده اند تجویز می شود.

- داروهای فشارخون، اگر فشارخون شما بالا باشد. افراد دیابتی مبتلا به بیماری کلیوی باید توجه کنند که فشار خونشان را بروی ۸۰/۱۳۰ میلی متر جیوه یا کمتر نگه دارند .

-درمان بیماران مبتلا به بیماری کلیوی مرحله نهایی، احتمالاً دیالیز و نهایتاً پیوند کلیه است.

کاهش تخریب کلیه ها

مراقبت ازعادات غذایی وکاهش مصرف نمک برای کاهش تخریب کلیه ها اساسی است. رژیم های غذایی پر نمک می توانند موجب افزایش فشارخون شوند. رژیم غذایی کم چرب نه تنها برای حفظ سلامت کلیه ها بلکه برای سلامت قلب نیز مفید است.

سایر اقداماتی که می تواند درکاهش تخریب کلیه ها موثر باشد، عبارتند از:

- حفظ مقدار کلسترول درمحدوده ی طبیعی: رژیم غذایی می تواند به شما درکنترل کلسترول کمک کند اما اگر نیاز به مصرف دارو داشته باشید، پزشک معالج شما نوع و مقدار آنرا برای شما مشخص خواهد نمود.

- انجام ورزش منظم برای جلوگیری ازبیماری قلبی: خطر مرگ به دلیل بیماریهای قلبی و عروقی درافراد مبتلا به دیابت ۲ تا ۴ برابر افراد غیر دیابتی است و در بیماران دیابتی مبتلا به بیماری کلیوی این خطر بالاتر است.

- محدود نمودن مصرف پروتیئن: مصرف زیاد پروتئین برای کلیه ها مضراست بنابراین مراقبت ازمقدار پروتئینی که در روز مصرف می کنید می تواند ازعملکرد کلیه ها حفاظت کند.

- سیگار و محصولات دخانی را ترک کنید.

از میزان خطراتی که شما را تهدید می کند آگاه شوید.

بر اساس آمار ارائه شده توسط انجمن دیابت آمریکا، حدود ۴۴ درصد ازموارد جدید از دست دادن کلیه ها به دلیل دیابت است. دانشمندان هنوز درحال بررسی علت تخریب کلیه ها تنها درعده ای از افراد دیابتی هستند. اگر به دیابت مبتلا هستید خطر ابتلا به بیماری کلیوی را جدی بگیرید. با پزشک خود درمورد اقداماتی که می تواند به حفظ سلامت کلیه ها و قلب شما کمک کند، مشورت نمایید.